So sánh giữa CommonJS và ES6 Modules

Khi so sánh CommonJS và ES6 modules, có thể thấy rõ sự khác biệt về cú pháp, cách thức hoạt động, và môi trường sử dụng. Dưới đây là bảng so sánh giữa hai hệ thống module này:

1. Cú pháp và cách sử dụng

Yếu tốCommonJSES6 Modules
Cú pháp nhập moduleconst module = require('./module');import module from './module';
Cú pháp xuất modulemodule.exports = value; hoặc exports.value = value;export default value; hoặc export { value };
Nhập toàn bộ moduleconst module = require('./module');import * as module from './module';
Nhập nhiều đối tượngKhông có cú pháp chính thức, phải require nhiều lầnimport { foo, bar } from './module';
Hỗ trợ đồng bộ/ bất đồng bộĐồng bộ (Synchronous)Bất đồng bộ (asynchronous, đặc biệt khi sử dụng trong trình duyệt)

2. Hỗ trợ môi trường

Yếu tốCommonJSES6 Modules
Môi trường hỗ trợChủ yếu trong Node.js (trước v12), nhưng có thể sử dụng trong trình duyệt thông qua bundlers (Webpack, Browserify,…)Trình duyệt hiện đại và Node.js từ phiên bản 12 trở lên với type="module" trong HTML hoặc mjs extension
Sử dụng trong trình duyệtKhông hỗ trợ trực tiếp, phải thông qua bundlersHỗ trợ trực tiếp trong các trình duyệt hiện đại

3. Quản lý module và nạp module

Yếu tốCommonJSES6 Modules
Cách nạp moduleNạp module đồng bộ tại thời điểm thực thi (runtime)Nạp module tĩnh tại thời điểm biên dịch (compile-time)
Nạp module độngCó thể require các module một cách động trong mã (dựa vào điều kiện)Không thể nạp module một cách động nếu không sử dụng các giải pháp như import() (dynamic import)
Tính năng tree shakingKhông hỗ trợ tree shakingHỗ trợ tree shaking khi sử dụng bundlers như Webpack
Tải moduleĐồng bộ (synchronous)Bất đồng bộ (asynchronous) trong trình duyệt, đồng bộ trong Node.js

4. Tính năng và lợi ích

Yếu tốCommonJSES6 Modules
Tính đồng bộModule được tải đồng bộ, mã sẽ dừng lại cho đến khi module được tải xongModule tĩnh, giúp tối ưu và nạp trước khi thực thi (giúp cải thiện hiệu suất khi bundling)
Khả năng tối ưu hóaKhông hỗ trợ tree shaking, mã không sử dụng không được loại bỏHỗ trợ tree shaking, giúp loại bỏ mã không sử dụng khi build
Cộng đồng hỗ trợPhổ biến trong Node.js, rất thích hợp cho các ứng dụng server-sideĐược chuẩn hóa trong ECMAScript, hỗ trợ cả trình duyệt và Node.js
Nạp module tĩnhKhông hỗ trợ nạp module tĩnhHỗ trợ nạp module tĩnh, giúp dễ dàng tối ưu hóa và phân tích mã

5. Điểm khác biệt chính

Yếu tốCommonJSES6 Modules
Cách nạp moduleModule được nạp ngay lập tức khi require được gọi. Nó hoạt động đồng bộ, chặn mã thực thi cho đến khi module được tải xong.Nạp module theo cách tĩnh, điều này giúp trình biên dịch hoặc bundler có thể tối ưu hóa mã (ví dụ: tree shaking).
Khả năng tối ưu hóaKhông hỗ trợ tree shaking, do đó có thể làm tăng kích thước của mã khi build.Hỗ trợ tree shaking, giúp giảm kích thước mã và loại bỏ mã không sử dụng.
Khả năng sử dụng trong trình duyệtKhông hỗ trợ trực tiếp trong trình duyệt mà cần phải sử dụng công cụ như Webpack hoặc Browserify.Được hỗ trợ trực tiếp trong trình duyệt, chỉ cần type="module" trong thẻ <script>.
Dễ sử dụng và mở rộngThường dễ sử dụng trong Node.js, nhưng không hỗ trợ nhiều tính năng hiện đại như async loading hoặc tree shaking.Là lựa chọn hiện đại, có tính tương thích cao hơn, và dễ dàng mở rộng cho các dự án client-side.

6. Khi nào dùng CommonJS và khi nào dùng ES6 Modules?

  • Sử dụng CommonJS khi:

    • Bạn phát triển ứng dụng Node.js và không cần phải hỗ trợ trình duyệt.
    • Dự án của bạn có tính đồng bộ và bạn muốn nạp module đồng bộ tại thời điểm thực thi.
    • Bạn đang làm việc với các thư viện hoặc mã cũ sử dụng CommonJS.

  • Sử dụng ES6 Modules khi:

    • Bạn muốn phát triển ứng dụng hỗ trợ cả trình duyệt và Node.js.
    • Bạn cần tối ưu hóa mã (tree shaking, giảm kích thước bundle).
    • Bạn muốn sử dụng tính năng import/export tĩnh, có thể dễ dàng tối ưu hóa và phân tích mã trong các công cụ hiện đại như Webpack, Rollup, hoặc Parcel.

Tóm lại, nếu bạn đang làm việc trong môi trường Node.js truyền thống và không cần tối ưu hóa mã cho trình duyệt, CommonJS là sự lựa chọn hợp lý. Nếu bạn phát triển ứng dụng hiện đại với yêu cầu tối ưu hóa và hỗ trợ trình duyệt, ES6 Modules là lựa chọn tốt hơn.